آزمایشگاه زیست شناسی تبريز

۱. مهارتهای آزمایشگاهی زیست شناسی تالیف زهرا رحمانی مهر

۲.طراحی وتفسیر آزمایش های زیست شناسی گردآورنده زنده دل

۳.مباحث عملی زیست شناسی جانوری تالیف دکتر مهدی رهنما

۴. اطلس بافتی وروش کار در آزمایشگاه زیست شناسی گیاهی تالیف دکتر مژگان حسینی

آزمایش بندیکت

هدف آزمایش: تشخیص قندهای احیا کننده از غیر احیا کننده

                  کلیه قند های احیا کننده به این آزمایش پاسخ مثبت می دهند.

مواد مورد نیاز آزمایش :

1.محلول های قندی متفاوت

2.لوله آزمایش 

3.معرف بندیکت

4.حمام بن ماری

5.پی پت

6.قطره چکان

اساس آزمایش:

عامل آلدئیدی یا ستنی قندها باعث احیاء شدن هیدرو کسید مس((Cu(OH)₂آبی رنگ شده وآن را تبدیل به اکسید مس ( (Cu₂Oنا محلول(رسوب )می نماید.

روش آزمایش :

ابتدا  چند لوله آزمایش  حاوی 2 سی سی محلول های قندی مجهول ویک لوله آزمایش حاوی محلول شاهد( آب مقطر)  آماده می کنیم در محلول ها مقدار 2 سی سی  معرف بندیکت  اضافه می کنیم و بمدت 3 تا 5 دقیقه  در حمام بن ماری قرار می دهیم سپس نتیجه آزمایش را به صورتی که در لوله حاوی قند احیا کننده رسوبی به رنگ سبز تا قرمز آجری مشاهده می شود در حالی که محلول غیر احیا کننده به رنگ ابتدایی خود باقی مانده است(رسوب سبز تا آجری رنگ متناسب با غلظت قند مورد آزمایش می باشد.

معرفی چند کتاب جدید برای انجام فعالیت های آزمایشگاهی

1. روش های آزمایشگاهی زیست شناسی جانوری ،تالیف محمد رضا یزدیان،انتشارات امید
2. آموزش عملی بیوشیمی ،تالیف هیت مولفان،نش آییز
3. مبانی گیاهشناسی عملی ،دکتر مژگان فرزامی سپهر،انتشارات دانشگاه آزاد ساوه
4. دستور کار آزمایشگاه باکتری شناسی،پروین حسن زاده،انتشارات دانشگاه شیراز

همكار بسيار عزيزي از بنده در خواست منابع مطالعاتي بيشتري در مورد آزمايشگاه كرده بودند من هم كتابهايي كه در مورد آزمايشگاه دارم ومطالعه كرده ام جهت استحضارسروران گرامي تقديم ميدارم:

1-    كتاب آزمايشگاه زيست شناسي جانوري از انتشارات دانشگاه پيام نور

2-    كتاب آزمايشگاه سيستماتيك گياهي1 از انتشارات دانشگاه پيام نور

3-    كتاب آزمايشگاه سيستماتيك گياهي2 از انتشارات دانشگاه پيام نور

4-    كتاب آزمايشگاه فيزيولوژي جانوري 1 از انتشارات دانشگاه پيام نور

5-    كتاب آزمايشگاه فيزيولوژي جانوري 2 از انتشارات دانشگاه پيام نور

6-    كتاب آزمايشگاه جانورشناسي1 از انتشارات دانشگاه پيام نور

7-    كتاب آزمايشگاه جانورشناسي2 از انتشارات دانشگاه پيام نور

8-    كتاب آزمايشگاه فيزيولوژي گياهي1 از انتشارات دانشگاه پيام نور

9-    كتاب آزمايشگاه فيزيولوژي گياهي2 از انتشارات دانشگاه پيام نور

10-كتاب آزمايشگاه تشريح ومورفولوژي گياهي از انتشارات دانشگاه پيام نور

11-كتاب گياه شناسي عملي از انتشارات دانشگاه پيام نور

12- كتاب آزمايشگاه زيست شناسي انگل ها از انتشارات دانشگاه پيام نور

13- كتاب روش هاي آزمايشگاهي در بافت شناسي دكتر ايرج پوستي

14- كتاب آزمايشگاه ميكروبيولوژي از انتشارات دانشگاه پيام نور

15- كتاب آزمايشگاه ميكروب شناسي بابك براتي

16- كتاب آزمايشگاه ميكروبيولوژي عملي ترجمه دكتر ناصر گلبانگ

17- كتاب آزمايشگاه بيوشيمي عملي از انتشارات دانشگاه پيام نور

18- كتاب فيزيولوژي عملي دكتر علي نقي نژاد انتشارات نص

19- كتاب فيزيولوژي عملي دكترحسين صادقي شجاع

20- روش هاي آزمايشگاهي در تشريح گياهي تاليف دكتر محمد رضا امير جاني نشر دانشگاه اراك

21-آزمايشگاه جانورشناسي وتشريح جانوران آزمايشگاهي تاليف دكتر علي نقي ميرمويدي نشر دانشگاه رازي

22- اطلس تشريح ومورولوژي گياهي (سلول وبافت)تاليف دكتر احمد مجد ودكتر ايرانبخش نشر دانشگاه آزاد اسلامي

23-آناتومي گياهي تاليف اكبر نكوئي و.... نشر جهاد داشگاهي واحد صنعتي اصفهان

24- اطلس رنگي تشريح مهره داران ترجمه دكتر جمشيد درويش نشر داشگاه فردوسي مشهد

25- راهنماي كار هاي آزمايشگاه زيست شناسي دوره تربيت معلم تاليف حسين دانشفرومحمدعلي شميم

26-آزمايشگاه زيست شناسي رشته صنايع غذايي فني وحرفه اي

27- كتاب آزمايشگاه مباني ژنتيك از انتشارات دانشگاه پيام نور

28- كتاب ژنتيك عملي فرشته سليماني

29- كتاب آزمايشگاه زيست شناسي سلولي از انتشارات دانشگاه پيام نور

30-كتاب فعاليت هاي لذت بخش زيست شناسي از حسين الوندي

31- كتاب پروژه هاي زيست شناسي از آمنه جمشيدي

32- كتاب اكولوژي عملي از انتشارات دانشگاه پيام نور

33- تشريح وكالبد شناسي حيوانات اهلي دكتر حسين حملي

34-كتاب جنين شناسي عملي از انتشارات دانشگاه پيام نور

35- كتاب موفقيت در زيست شناسي ترجمه شيرين محمدي يگانه

.

.

.

سوالات مسابقات آزمايشگاهي زيست شناسي مرحله استاني تبريز

سوالات كتبي

سوالات عملي

سوالات مسابقات آزمايشگاهي زيست شناسي مرحله كشوري

سالتحصيلي ۸۶/ (مرحله هشتم)

سالتحصيلي ۸۷/۸۶ (مرحله نهم)

2) برگ دراز و باريك و رگ برگ موازي دارند.
3) برگ ها توسط غلاف به ساقه اتصال دارد. 

4) دانه يك قسمتي است.

5) اجزي گل مضربي از 3 است.

6) آوندهاي چوبي و آبكش در برش ساقه نظم خاصي ندارند.

ويژگي هاي گياهان دو لپه:
1) ريشه راست دارند.

2) برگها اغلب پهن و رگ برگ ها منشعب است.

3) هر برگ توسط دم برگ به ساقه اتصال دارد.

4) دانه دو قسمتي است.

5) اجزاي گل مضربي از 2 يا 5 است.

6) آوندهاي چوبي و آبكش در برش عرضي ساقه روي دايره محيطيه قرار دارند.

منبع:کتاب علوم تجربی اول راهنمایی

با عرض سلام وخير مقدم خدمت شما بازديدكنندگان محترم :

خواشمنديم با نظرات سازنده خود،ما را در بهبود وكارآمدتر شدن اين وبلاگ ياري فرمائيد

                                                                                              با تقديم احترام

                                                                                                         مدير وبلاگ

خون:

هدف آزمايش:آشنايي با ساختارگياه سرخس

وسايل آزمايش:

1.گياه سرخس

2.سوزن

3.آب

4.قطره چكان

5.ميكروسكوپ

6.لام ولامل

موضوع آزمایش: ساختمان سلول های جانوری

هدف آزمايش: آشنايي ومشاهده سلول جانوري واجزاء تشكيل دهنده آن

مواد ووسايل لازم:

1.قطره چكان

2.محلول آبي متيلن

3. خلال دندان

4.ميكروسكوپ

5.لام ولامل

شرح آزمایش:

مرحله اول: به کمک قطره چکان در وسط لام تمیزی یک قطره محلول آبی متیلن بچکانید.

انتهای خلال دندان را روی پوشش داخلی دهان در محل گونه ها بکشید تعدادی از سلول های سطحی کند شده و همراه مخاط دهان به نوک خلال دندان می چسبند. نوک خلال دندان را به داخل محلول متیلن بلو روی لام فرو برید.

لامل را روی لام بگذارید و آن را در زیر میکروسکوپ با حداقل درشت نمایی بررسی کنید.

بتدریج درشت نمایی میکروسکوپ را افزایش دهید. سعی کنید مشاهدات خود را قبل از خشک سطح زیر لامل را به اتمام رسانید. در غیر این صورت از پهلوی لامل با قطره چکان یک یا دو قطره محلول آبی متیلن بچکانید.

آیا سلول ها مشاهده می کنید؟ بله

شکلی از سلول هایی که مشاهده می کنید بکشید و قسمت های مختلف آن را نامگذاری کنید.

با توجه به آزمایش قبل آیا می توانید تفاوت های ظاهری یک سلول گیاهی و یک سلول جانوری را بیان کنید؟ بله- سلول های گیاهی علاوه بر دیواره سلولی دیواره اسکلتی دارند که شکل منظم و ثابتی به سلول می دهد، همچنین دارای کلروپلاست نیز می باشد. در حالی که سلول های جانوری فاقد دیواره اسکلتی و کلروپلاست هستند.

موضوع آزمایش: مشاهده لخته خون

هدف آزمايش: مشاهده چگونگي لخته شدن خون دررشته هاي فيبرين

وسايل آزمايش:

1.لام

2.لانست

3.سوزن تشريح

4.ميكروسكوپ

5.پنبه

6.الكل

شرح آزمایش:

مرحله اول- نوک یکی از انگشتان خود را با پنبه آغشته به الکل ضدعفونی کنید. سر یک لانست را روی محل ضدعفونی شده گذاشته و فشار دهید تا بریدگی کوچک ایجاد شود. بالای محل بریده شده را کمی فشار دهید تا قطره ای خون بیرون آید.

قطره خون را در وسط لام تمیزی قرار دهید و در زیر میکروسکوپ با درشت نمایی 100 برابر به دقت به مشاهده آن بپردازید. در همین حال به آرامی آن را با سوزن تشریح به هم بزنید. پس از گذشت چند دقیقه رشته های بسیار ظریفی را در قطره خون مشاهده خواهید کرد.

این رشته ها چه نام دارد؟ رشته های فیبرین

تشکیل اولین رشته فیبرین نشانه شروع انعقاد خون است.

عمل رشته های فیبرین چیست؟ این رشته ها شبکه توری در محل زخم تشکیل می دهند و چسبیدن گلبول های خون به آنها از خروج خون جلوگیری می کند.

عنوان آزمايش: شبیه سازی نحوه عمل بادکنک شنا

هدف آزمايش: آشنايي با نقش بادكنك شنا درماهي ها

وسايل آزمايش:

1.یک بشر 199 میلی لیتری یا یک لیوان

2. مقداری نوشابه گازدار بی رنگ

3.چند عدد کشمش کاملاً خشک

مقدمه آزمايش:

مثانه هوادار(Air bladder) يا مثانه شنا يك كيسه بزرگ با ديواره نازك و قابل انعطاف است كه در قسمت پشتي حفره بدن قرار دارد و براي 1- شناور نگه داشتن ماهي2- فرستنده  وگيرنده  صدا 3- يك اندام تنفسي عمل مي كند.اين اندام به ماهي اين امكان را مي دهد تا در آب  به سمت بالا و پائين حركت نمايد .وقتي كه از طريق انتشار گاز به مثانه هوادار اضافه مي شود چگالی ماهي از آب اطرافش كم تر مي شود و در نتيجه به سمت بالا حركت مي كند و بالعكس وقتي گاز خارج مي شود ماهي از آب اطراف چگالی بيش تر پيدا مي كند و در نتيجه در آب پائين  مي آيد. مثانه هوادار به وسيله ارتعاش توليد صدا مي كنداين صدا ها احتمالا در جفت يابي موثر است. اين اندام  صدا هاي ايجاد شده در آب را تقويت مي كند و به شنوائي كمك مي كند.در بيشتر ماهي ها مثانه هوادار هيچ ارتباطي با لوله گوارش ندارد اما در بعضي از ماهي ها(the lungfish) مثانه هوادار از طريق يك لوله به حلق اتصال پيدا مي كند و در نتيجه اين امر نشان مي دهد كه مثانه هوادار ممكن است به تنفس نيز كمك نمايد.

يك ماهي در حال شنا اگر به حالت شناور باشد انرژي كمي مصرف مي كند . اگر ماهي شروع به پائين رفتن نمايد فشار وارد از طرف آب اطراف به بدن ماهي افزايش مي يابد و گاز موجود در مثانه هوادار متراكم مي شود و در نتيجه تمايل به فرو رفتن در آب پيدا مي كند بر عكس اگر يك ماهي به سمت آبهاي سطحي شنا كند كاهشي در فشار آب اطراف ماهي بوجود مي آيد و در نتيجه گاز موجود در مثانه هوادار منبسط مي شود و ماهي تمايل پيدا مي كند كه  به سمت بالا شناور شود.مثانه هوادار به ماهي كمك مي كند تا بر مشكل تغييرات فشار آب در سطوح مختلف فايق آيد و حالت شناور پيدا نمايد.اگر ماهي به سمت بالا حركت نمايد گاز ها از مثانه به سمت خون انتشار پيدا مي كنند و اين گاز سپس از طريق آبششها به آب اطراف ماهي  پس داده مي شود.بر عكس اگر ماهي به سمت پائين حركت نمايد هوا(عمدتااکسیژن) از يك غده به نام غده گازي به داخل مثانه هوادار وارد مي شود . همه ماهي ها مثانه هوادار ندارند مثلا كوسه ماهي ها .اين ماهي ها از روشي ديگري براي حالت شناوري استفاده مي نمايند كه در آن يك كبد بزرگ چرب و شكل ويژه بدن براي حفظ حالت غوطه وري استفاده مي نمايند.

دستوركار آزمايش:

1- لیوان را از نوشابه پر کنید.

2- دو یا سه عدد کشمش به درون لیوان بیندازید و رویدادهای درون لیوان را مشاهده کنید.

پرسش ها:

1- وقتی کشمش ها را درون لیوان انداختید چه اتفاق هایی را مشاهده می کنید؟

2- برای بیان علت آن چه مشاهده کرده اید؟ فرضیه ای ارائه کنید.

3- چه تفاوتی بین نحوه عمل بادکنک شنا و بالا رفتن کشمکش ها درون لیوان وجود دارد؟

4- فکر می کنید انسان برای غوطه ور شدن در اعماق آب بیشتر انرژی مصرف می کند یا ماهی ها در همان عمق؟ چرا؟

منبع تئوري آزمايش از گروه زيست شناسي كرمان

عنوان آزمايش:تشخيص قند ساده

هدف آزمايش:شناسايي گلوگز

مواد ووسايل آزمايش:

1. محلول گلوگز

2.محلول فهلينگ

3.معرف بنديكت

4.آب ميوه هاي مختلف

5. لوله آزمايش

دستور كار آزمايش:

در یک لوله آزمایش یک محلول گلوکز بریزید.

مقدار کمی از محلول فهلینگ (محلول آبی بازی اکسید مس) به آن اضافه کنید و لوله را گرم کنید وقتی محلول به درجه جوشیدن می رسد رنگ آن از آبی به قرمز آجری تغییر می کند هم چنین رنگ آن به خاطر تشکیل یک رسوب قرمز آجری که اکسید مس نا محلول می باشد کدر می شود گلوکز باعث احیاء محلول فهلینگ می شود.

چگونه وجود یک قند ساده را نشان دهیم.

در یک لوله آزمایش (شماره 1) مقدار کمی از محلول گلوکز (یا آب میوه) بریزید و به آن به مقدار دو برابر معرف بندیکت اضافه کنید.

در لوله آزمایش شاهد (شماره 2) به همان میزان قبلی ولی این بار به جای گلوکز آب بریزید و به همان میزان قبلی معرف بندیکت نیز اضافه کنید.

هر دو لوله آزمایش را در آب جوش قرار دهید و مشاهده کنید آیا تغییر رنگی اتفاق می افتد؟

(در لوله آزمایش شماره 1 رنگ قرمز آجری، نارنجی، زرد و یا سبز ایجاد می شود که به مقدار گلوکز محلول در مایع بستگی دارد.

  همین آزمایش را این بار با آب میوه (انگور – پرتغال) و محلول های گازدار قندی (نوشیدنی ها) تکرار کنید.

مشاهدات خود را یادداشت کنید.

عنوان آزمايش: مطالعه گياه خزه

هدف آزمايش:آشنايي با ساختارگياه خزه

وسايل آزمايش:

1. خزه

2.میکروسکوپ

3 . لام

4. ظرف پتری

شرح آزمايش:

مقدار خزه را همراه با خاک پای آن برداشته و در داخل پتری قرار می دهیم و (این کار با احتیاط انجام شود تا خزه خورده نشود).

در شرایط آزمایشگاهی و در معرض تابش نور در مدت یک هفته خزه ها در رأس خود تشکیل اسپوروگن داده و کپسول آن راحتی با چشم غیر مسلح می توان مشاهده نمود در زیر میکروسکوپ با درشت نمایی 100و حتی40 به خوبی ساختمان اسپوروگن از نظر ظاهری قابل رویت هست حتی هاگ ها در درون کپسول به صورت هاله ای دیده می شوند اکنون می توان با نوک پنس تمیز یک کپسول را ازپتري برداشته و در داخل قطره آبی که روی لام گذاشته شده است قرار داد با نوک سنجاق کپسول را باز کرد و هاگ ها را درون آن مشاهده کرد.

براي ديدن عكس وانيميشن به ادامه مطلب مراجعه كنيد

موضوع آزمایش: مشاهده بلور های مواد معدنی در سلول های گیاهی

هدف آزمايش: آشنايي با ساختمان بلور هاي اكسالات كلسيم در ساقه برگ بيدي

موادو وسايل مورد نياز:

1.لام ولامل

2.شيشه ساعت

3.تيغ برش ويونوليت

4.گياه برگ بيدي

شرح آزمایش:

در وسط لام تمیزی یک قطره آب بچکانید. به کمک تیغ برش مقطع برش های نازکی از یک ساقه برگ بیدی تهیه نمائید. هر یک از مقاطع را پس از تهیه در یک شیشه ساعت محتوی آب بیندازید. اکنون یکی از نازک ترین برش ها را انتخاب کرده و آن را در قطره آب وسط لام قرار دهید. لامل را روی آن بگذارید و در زیر میکروسکوپ با درشت نمایی های مختلف به بررسی آن بپردازید.

1.آیا داخل سلول ها بلورهایی به اشکال مختلف می بینید؟ بله

2.این بلور ها به چه شکلی هستند.

بلورهای اکسالات کلسیم را می توانید به اشکال متفاوت از جمله سوزنی، مکعبی و منشوری در سلول های ساقه گیاه برگ بیدی مشاهده نمایید.

موضوع آزمایش:مشاهده آمیلو پلاست ها در سلول های گیاهی

هدف آزمايش: آشنايي ومشاهده ساختمان آمیلو پلاست ها در غده سيب زميني

۱.لام ولامل

۲.قطره چکان

۳.شیشه ساعت

۴.چاقوی تشریح

۵. میکروسکوپ

۶.یونولیت

۷.کاغذ خشک کن

۸. معرف لوگل

شرح آزمایش:

مرحله اول: به کمک چاقوی تشریح تیز و دو قطعه یونولیت، برش های نازکی از غده سیب زمینی تهیه کنید. هریک از مقاطع را پس از تهیه در یک شیشه ساعت محتوی آب بیندازید.

به کمک قطره چکان در وسط لام تمیزی یک قطره آب بریزید. یکی از نازک ترین برش ها را انتخاب کرده و آن را در قطره آب وسط لام قرار دهید. لامل را روی آن بگذارید و در زیر میکروسکوپ با درشت نمایی های مختلف به بررسی آن بپردازید.

در صورتی که برش به اندازه کافی نازک باشد، می توانید سلول های چند وجهی سیب زمینی را که مملو از آمیلوپلاست های کروی یا تخم مرغی شکل هستند، در زیر میکروسکوپ مشاهده کنید.

با افزایش درشت نمایی می توانید شکل فلس مانند و حالت لایه لایه آمیلوپلاست ها را بخوبی تشخیص دهید.

مرحله دوم: به کمک قطره چکان يك یا دو قطره محلول لوگل از گوشه لامل بچکانید و با قرار دادن یک قطعه کاغذ خشک کن در طرف مخالف آب اضافی زیر لامل را جذب کنید.

نمونه را مجددا بررسی کنید.

چه می بینید؟

آمیلوپلاست های داخل سلول به علت داشتن نشاسته در حضور لوگل به رنگ بنفش تیره در آمده اند.

توضیح- آزمایش فوق را می توانید در مورد دانه های گندم، ذرت و برنج نیز انجام دهید و به این ترتیب تنوع اشکال آمیلوپلاست ها را در سلول های گیاهان مختلف تحقیق کنید.

استریو میکروسکوپ یا همان بینوکلر دستگاهی است برای مشاهده سه بعدی اجسام بدون نیاز به تهیه اسلاید .

قسمت های بینوکلر :

۱- عدسی چشمی   ۲- عدسی شیء  ۳- پیچ تنظیم وضوح ۴- پیچ زوم

اندازه گيري نمونه در زير ميكروسكوپ با استفاده از خط كش

ابتدا خط كش پلاستيكي شفاف بطول تقريبي 10 سانتي متر را زير عدسي ضعيف ميكروسكوپ طوري قرار مي دهيم كه لبه خط كش درست در وسط ميدان ديد قرارگيرد(لبه خط كش قطرميدان را تشكيل دهد)تعدادفواصل را كه برحسب ميلي مترند بشماريد بدين ترتيب قطر ميدان ديد ميكروسكوپ با عدسي شيئي ضعيف بر حسب ميلي متربدست مي آيد. چون واحد اندازه گيري هاي ميكروسكوپي ميكرون است .قطر ميدان ديد بر حسب ميكرون تعيين مي شود(هرميكرون يك هزارم ميلي متر است)

حال لام محتوي سلول هاي بشره پياز را روي صفحه ميكروسكوپ بگذاريد ودرمحل قطر تعداد سلول هاي دنبال هم را بشماريد.آنگاه از تقسيم قطر ميدان ميكروسكوپ بر تعداد سلول ها،قطر تقريبي هر سلول را برحسب ميكرون بدست آوريد.

توجه:براي بدست آوردن قطر ميدان ديد با عدسي هاي قويتر،بزرگنمايي عدسي شيئي مورد نظر رابربزرگ نمايي عدسي شيئي ضعيف تقسيم مي كنيم سپس قطر ميدان ديد با عدسي شيئي ضعيف بر عدد بدست آمده تقسيم مي شود.

مثلا اگر بزرگنمايي عدسي شيئي ضعيف وقوي به ترتيب 15 و45 باشد .45 را بر15 تقسيم كرده تا عدد3 بدست آيد.اگر قطرميدان ديد با عدسي شيئي ضعيف 5/1 ميلي متر باشد اين عدد را بر3 تقسيم كرده تا ميدان ديد با عدسي شيئي 45 بدست ايد (البته عدد حاصل را بايستي در 1000 ضرب كرده تا برحسب ميكرون بدست آيد)

نكته : با افزايش بزرگنمايي عدسي هاي شيئي قطر ميدان ديد آنها به همان اندازه كمتر مي شود.

منابع مورد استفاده درمورد ميكروسكوپ

۱.زيست شناسي سلولي مولكولي دكتر مجد انتشارات دانشگاه اراك

۲.كتاب آزمايشگاه زيست شناسي دوره تربيت معلم

۳.گياهشناسي عملي فريده مظفري

۴.روش هاي آزمايشگاهي در تشريح گياهي دكتر امير جاني

5.وبلاگ گروه آموزشي زيست شناسي استان كرمان

6.عكس ها از سايت هاي خارجي گرفته شده است